شَنبَليله يا شنبليد (نام علمي Trigonella foenum-graecum) گياهي است از تيره Leguminosae. گياهي است علفي به ارتفاع ۱۰ تا ۵۰ سانتيمتر با گل‌هايي منفرد و به رنگ روشن كه رنگ ميوه‌هاي آن زرد تا قهوه‌اي است. اين گياه بومي ايران بوده و در بيشتر نواحي ايران از جمله آذربايجان، اصفهان، فارس، خراسان، سمنان و دامغان مي‌رويد و به‌عنوان سبزي خوراكي كاشته شده و مصرف مي‌شود. شنبليله در كنار راه‌ها نيز مي‌رويد و به اين خاطر در قديم به آن گل راه‌رو هم مي‌گفتند. بذر شنبليله يك بذر ارگانيك است. شنبليله را مي‌توان به‌صورت خام با سبزي خوراكي و همچنين پخته‌شده مصرف كرد. اين گياه داراي طعم معطري است. شنبليله از جمله گياهان بومي ايران است. گياهي خوش‌خوراك كه ارزش غذايي بالايي دارد. علاوه بر شاخ و برگ شنبليله، دانه شنبليله نيز سرشار از مواد مغذي است و قابل‌مصرف است. شنبليله داراي مواد چربي، نشاسته مواد ازت و فسفر به همراه ماده به نام گونل لين است.
متأسفانه اين روزها برخي اخبار مبني بر آبياري سبزي‌ها با آب فاضلاب و ناسالم بودن آنها به گوش مي‌رسد. بنابراين بهتر است امسال براي كاشت سبزي مصرفي خودمان دست به كار شده و ديگران را نيز به كاشت سبزي جات در منزل و آپارتمان تشويق كنيم. مشاهده رشد هر روزه سبزي‌ها در گلدان و برداشت و مصرف آن يكي از راه‌هاي يافتن آرامش در اين ايام است. اگر مي‌خواهيد سبزي‌هايتان را پشت پنجره و تو گلدان‌هاي زيبا پرورش بدهيد بهتر است از خاك آماده و تميز استفاده كنيد تا فضاي آپارتمان از حشره و موجودات ديگر پر نشود. بهترين خاك براي كاشت سبزي شنبليله كمپوست آماده است. اگر فقط مي‌خواهيد چند نمونه سبزي بكاريد بدون شك ريحان سبز يا بنفش، تربچه، جعفري و شاهي اولين انتخاب‌ها هستند. براي اينكه سبزي‌هاي شما هميشه سبز و شاداب و از بيماري و آفات به دور باشند مي‌توانيد از كود NPK همانند ۲۰-۲۰-۲۰ استفاده كنيد.
بذر معمولي سبزي معمولاً به‌صورت كيلويي عرضه مي‌شود و ناخالصي دارد و بخشي از آن را تخم علف تشكيل مي‌دهد و نسبت به بيماري‌ها مقاومت پاييني دارد و انتخاب مناسبي براي كاشت شنبليله در آپارتمان و ابعاد كوچك مثل گلدان نيست. برخلاف تصور خيلي از ما بذر اصلاح‌شده به معناي دست‌كاري ژنتيكي و تراريخته نيست. بلكه به معناي دقت در بذرگيري و انتخاب محصول مناسب براي بذرگيري است و گرده افشاني و تلقيح به‌صورت علمي و بر اساس استاندارهايي انجام مي‌گيرد. درنتيجه بذر اصلاح‌شده نسبت به بيماري و آفات مقاوم است و درصد خلوص بالاتري دارد. همچنين از نظر رنگ و شادابي برتر از بذرهاي معمولي‌اند. درنتيجه انتخاب مناسب‌تري براي كاشت بوده و تجربه بسيار خوبي از كاشت را به همراه دارد.
روش كاشت در گلدان
بذر، خاك استاندارد (كمپوست پيشنهاد مي‌شود)، گلدان مناسب، دستكش، آبپاش كوچك، بيلچه و الك تنها ابزارهاي كاشت شنبليله در آپارتمان هستند. ابتدا بذرها را براي مدت ۱۰ ساعت و حداكثر ۳ روز خيس مي‌كنيم. خاك را الك كرده تا نرم و يكدست شود. گلدان موردنظر را از خاك مرغوب (كمپوست آماده) پر مي‌كنيم (بيش از ۳/۴ گلدان). گلدان انتخابي بايد زهكشي خوبي داشته باشد (در انتهاي آن سوراخ مناسبي براي خروج آب اضافي باشد). سپس اقدام به آبياري گلدان مي‌كنيم تا آب كاملاً از گلدان خارج شود. بعد از چند ساعت از آبياري گلدان بذرها را بر روي خاك مي‌ريزيم و حداكثر به ارتفاع دو برابر طول بذرها روي آن خاك مي‌ريزيم. ريختن خاك زياد روي بذرها باعث خفه شدن آن شده و نمي‌توانند رشد كنند. سپس با افشانه آب را بر روي سطح خاك اسپري كنيد به صورتي كه مطمئن شويد آب به بذرها رسيده و اين كار را هر روز يا روزي دو بار انجام دهيد. قبل از سبز شدن بذر سبزي نبايد اجازه دهيد سطح خاك خيلي خشك شود در اين صورت از جوانه زدن خبري نيست. آبياري زياد نيز باعث مي‌شود هوا به بذرها نرسد و خفه شوند و جوانه‌زني صورت نگيرد. هنگامي‌كه سطح خاك خشك شد اقدام به آبياري مجدد كنيد. البته مي‌توانيد بدون خيس كردن بذرها در آب، آنها را به‌صورت دست پاش بر روي سطح خاك بريزيد و با چنگال سطح خاك را زيرورو كنيد تا بذرها به زير خاك بروند. كوددهي را از هفته دوم بعد از جوانه‌زني شروع كنيد.
روش كاشت در باغچه و زمين
براي اين كار بهتر است ابتدا مقداري خاك‌برگ يا كمپوست يا كود حيواني بر روي باغچه ريخته و با بيلچه خاك را زيرورو مي‌كنيم و سپس خاك را نرم و تخت و يكدست مي‌كنيم. بذرها را به‌صورت دست پاش و يكنواخت در محل موردنظر ريخته و سپس با شن كش يا چنگال خاك را با آرامي زيرورو مي‌كنيم تا بذرها به زير خاك بروند. سپس به‌آرامي اقدام به آبياري مي‌كنيم به‌صورتي كه آب بذرها را جابجا نكند و با خود نبرد. تا قبل از سبز شدن باغچه بهتر است هر روز يا روزي دو بار باغچه را آبياري كنيم.
براي برداشت سبزي به‌خصوص در اولين برداشت‌ها بهتر است از قيچي استفاده كنيم زيرا بذرها زياد در عمق قرار نداشته و ريشه قوي نداشته درنتيجه ممكن است از خاك دربيايند. براي برداشت سبزي‌ها را نبايد از ريشه دربياوريم بلكه تنها نوك آن را جدا كنيم و مصرف كنيم. بعد از گذشت چند روز از برداشت سبزي، مجدد مي‌توانيم آن را برداشت كنيم و سبزي‌ها دوباره سبز مي‌شوند.سبزي ها اگر چيده و سرگيري نشوند به گل مي روند البته گل هاي شنبليله زود ظاهر مي شوند.
خواص شنبليله
لاغري: اگر به دنبال يك راه طبيعي براي كاهش چربي‌هاي بدن و افزايش توده عضلاني مي‌گرديد، به شما پيشنهاد مي‌كنيم كه شنبليله را هم در برنامه غذايي‌تان بگنجانيد. نتايج مطالعه‌اي كه به‌تازگي در مجله انجمن بين‌المللي تغذيه وزشي نشان منتشر شده است نشان مي‌دهد كه شنبليله به ميزان قابل‌توجهي بر بالا بردن مقاومت بدن، كاهش چربي‌ها و افزايش توده‌هاي عضلاتي بدون چربي تأثيرگذار است.
ديابت: يكي ديگر از ويژگي‌هاي شنبليله، جلوگيري از ابتلا به ديابت و كنترل آن است. اين سبزي خوش عطر مي‌تواند سبب تحريك توليد انسولين و كاهش جذب قند در معده شود. اين گياه حاوي يك اسيد آمينه ويژه است كه مانع مقاومت بدن به انسولين مي‌شود.
حمله‌هاي قلبي: متخصصان تغذيه مي‌گويند شواهدي وجود دارد كه نشان مي‌دهد شنبليله مي‌تواند با كاهش سطح كلسترول مضر و تري‌گليسيريد از حمله‌هاي قلبي و سكته‌هاي مغزي جلوگيري كند. البته افراد مبتلا به برخي بيماري‌هاي خاص قلبي و عروقي بهتر است پيش از مصرف شنبليله با پزشك خود مشورت كنند. بيماري‌هاي زنان و بارداري: مصرف شنبليله در طول يك ماه، با تعادل هورمون‌ها، به كاهش علائم سندرم پيش از قاعدگي و حتي يائسگي كمك مي‌كند. اگر باردار هستيد و براي نخستين بار قصد داريد از شنبليله استفاده كنيد، بهتر است پيش از مصرف آن با پزشكتان مشورت كنيد؛ اما متخصصان تغذيه مي‌گويند شنبليله يك سبزي همه‌كاره است كه مي‌تواند زايمان طبيعي را آسان‌تر كند. همچنين به گفته آنان شنبليله در تقويت جريان شير در زنان شيرده تأثير قابل‌توجهي دارد.
افزايش حجم پستان: متخصصان زنان و زيبايي مي‌گويند كه شنبليله مي‌تواند در رشد طبيعي پستان تأثيرگذار باشد. اين پزشكان ادعا مي‌كنند كه شنبليله به‌عنوان يك مكمل مي‌تواند به‌طور منظم سبب تحريك توليد سلول‌هاي جديد پستان شود.
سلامت مردان: شنبليله داراي فتوشيمي‌هايي به نام ساپونين است. پژوهش‌ها نشان مي‌دهد كه ساپونين بر فعال كردن هورمون‌هاي مردانه، افزايش تمايلات جنسي و افزايش عملكرد جنسي مردان تأثيرگذار است. يك تحقيق يكپارچه در مركز پژوهشي طب باليني و مولكولي استراليا نشان داد مرداني كه به‌طور مرتب در طول يك دوره شش هفته‌اي دو بار در روز شنبليله استفاده مي‌كردند تا ۳۰ درصد افزايش عملكرد جنسي را تجربه كرده‌اند.
شنبليله به صورت هاي مختلفي مانند شنبليله تازه، دمنوش شنبليله، عرق شنبليله، شنبليله خشك و روغن شنبليله مورد مصرف قرار مي گيرد.
براي خريد بذر شنبليله و ساير سبزي جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.
همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:
۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat.shop/
۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:
۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۸۳۳
- سه شنبه ۱۰ تیر ۹۹ | ۱۸:۱۳
- ۲۴ بازديد
- ۰ نظر
نحوه كاشت و پرورش كدو خورشتي
آشنايي با عدس
تاثير نخود فرنگي بر كاهش خطر ابتلاي به سرطان
فلفل پاپريكا چيست؟
آشنايي با گياه خردل سبز و فوايد آن
درخت انار